Het zijn drukke tijden voor Mitch De Geest, CEO van Citymesh, de telco-boot in de Cegeka-vloot. Eind juni zorgde De Geest voor een verrassing van formaat op de Belgische 5G-veiling. Citymesh haalde niet alleen de frequenties in huis om een landsdekkend 5G-netwerk te kunnen uitrollen, het kondigde ook een samenwerking aan met DIGI Communications, een Europese telecomspeler in de consumentenmarkt.
Tijd voor een gesprek!
Proficiat Mitch met de resultaten van de Belgische 5G-veiling. Wat verandert er nu?
Mitch De Geest: “Bijna een kwarteeuw na de komst van KPN Orange, is er eindelijk een volwaardige nieuwe vierde telecomspeler bij in België. Citymesh heeft daarvoor een joint venture opgericht met DIGI communications, dat al actief is in Roemenië, Spanje, Italië en Portugal. De infrastructuur van het nieuwe nationale mobiele netwerk uitrollen: daar bundelen we de krachten. Ons doel is het meest performante 4G/5G-netwerk in het land neer te zetten.”
“Niet onbelangrijk: we hebben elk onze eigen focus. DIGI richt zich op de consumentenmarkt, bij Citymesh is en blijft de focus op mobiele private netwerken voor de zakelijke markt: bedrijven, ziekenhuizen, campussen, logistieke hubs, steden enz. En daar zetten we nu een flinke stap vooruit: dankzij het additionele spectrum én het nieuwe landsdekkend mobiel netwerk kunnen we vanaf nu een hybride strategie hanteren, van een privaat naar een publiek netwerk en omgekeerd.”
Dankzij het additionele spectrum én het nieuwe landsdekkend mobiel netwerk kunnen we vanaf nu een hybride strategie hanteren, van een privaat naar een publiek netwerk en omgekeerd.
Een hybride netwerk, wat betekent dat concreet?
Mitch De Geest: “Dat betekent concreet dat werknemers van sites waar we zo’n mobiel privaat netwerk bouwen, met hetzelfde simkaartje ook connectie zullen hebben als ze zich buiten dat privaat netwerk begeven. Denk maar logistieke centra waar bijvoorbeeld vrachtwagens in en uit rijden. Het klinkt eenvoudig, maar die naadloze aansluiting tussen een extreem beveiligd lokaal privaat netwerk en een nationaal publiek netwerk, dat is helemaal niet zo evident.”
“Om dat mogelijk te maken, hadden we in 2020 al een belangrijke stap genomen. Dankzij een MVNO-overeenkomst met Proximus, kunnen we die aansluiting van onze eigen mobiele private netwerken op het nationale netwerk van Proximus al verzekeren vanaf 2023. Dat zal onder andere gebeuren in Brussels Airport. Van zodra we ons eigen nationaal netwerk hebben, zullen we ook dát kunnen inzetten. Maar dat netwerk staat er niet van vandaag op morgen natuurlijk.”
Wat moet er nu allemaal gebeuren?
Mitch De Geest: “We starten van een wit blad, en dat is een voordeel. Op termijn moeten we zo’n 4000 à 5000 installaties doen, 800 per jaar dus, dat is best wel pittig (lacht). Dat kunnen masten zijn, maar ook small cells, dat zijn kleine doosjes die het signaal versterken. Niet alles moet from scratch worden gebouwd, zo zijn we van plan om bijvoorbeeld ruimte te gaan huren op bestaande masten. Ook de verkoop van zendmasten van Telenet is goed nieuws voor ons.”
De pers gaf heel veel aandacht aan de consument. Gaat die het verschil merken?
Mitch De Geest: “De komst van een nieuwe speler betekent doorgaans dat de prijzen dalen, en dat is goed voor de consument. Meer kan ik daar nog niet echt over zeggen, behalve dat we met DIGI een zeer aantrekkelijk aanbod zullen kunnen doen. We hopen daar snel mee te kunnen starten.”
Met 5G zal het vooral de bedrijfswereld zijn die een kwantumsprong zal maken.
Kan je het belang van 5G – en dan vooral het verschil met 4G en voorgangers – nog eens kort samenvatten?
Mitch De Geest: “Zeker. Eerst en vooral is 5G een business-georiënteerde technologie. Je weet allicht dat de even nummers vooral op de consument zijn gericht, en de oneven nummers op de business. Met 3G konden we ineens e-mail lezen op onze smartphone – dat was in volle BlackBerry periode. Bij 4G ging het vooral over capaciteit en dat betekende massaal Netflixen en Facetimen. Met 5G zal het vooral de bedrijfswereld zijn die een kwantumsprong zal maken op allerlei vlakken.”
“Heel kort samengevat gaat het bij 5G om drie zaken. Eén: méér bandbreedte, waardoor het mobiele internet sneller wordt. Twee: lage latentie, wat betekent dat er nagenoeg geen vertraging zit op een 5G-verbinding, we spreken over één milliseconde. Drie: heel veel capaciteit. Je kan letterlijk honderdduizenden devices en sensoren connecteren per basisstation – waar dat bij 4G beperkt is tot een paar duizend. Die massieve connectiviteit is vooral interessant voor IoT-projecten.”
“Dit is de kern: met 5G kunnen we voor het eerst in de geschiedenis keiharde garanties bieden op het vlak van end-to-end connectiviteit. Met wifi kan je dat niet. Een 5G-netwerk is dus uitermate geschikt voor business-critical processen en scenario’s waar het realtime aspect echt belangrijk is. Een tientonner die aan 30 km per uur voortdendert en remote via 5G wordt aangestuurd: daarvan wil je zeker zijn dat die écht meteen stopt, als je op de stop-knop drukt.”
Dit is de kern: met 5G kunnen we voor het eerst in de geschiedenis keiharde garanties bieden op het vlak van end-to-end connectiviteit.
Hoe past 5G in het trinity of innovation verhaal van Cegeka?
Mitch De Geest: “Er komt sowieso een explosie van data aan – er wordt al gesproken over het ‘Internet of Everything’ waarbij alles data spuwt en alles met alles geconnecteerd is. 5G is natuurlijk een enabler van die data lawine. 5G is de super highway die ervoor zorgt dat die data in de cloud terecht komt, en het is de rekencapaciteit in de cloud die ervoor zorgt dat die berg aan data kostefficiënt kan worden opgeslagen, verwerkt, er berekeningen op kunnen gebeuren enzovoort.”
“In de cloud kunnen er op basis van die data ook beslissingen worden genomen die terug naar de machine worden geduwd. Zo ontstaan er continue feedbackloops tussen de machines in het netwerk en de cloud, met 5G als superveilige snelweg. En die databerg zal op den duur zo immens en onoverzichtelijk zijn dat je er wel Artificial Intelligence op zal moéten loslaten, wil je er waarde uit kunnen halen. Zo ontstaat een continue wisselwerking waarbij machines steeds slimmer worden.”
Er komt sowieso een explosie van data aan – er wordt al gesproken over het ‘Internet of Everything’ waarbij alles data spuwt en alles met alles geconnecteerd is. 5G is natuurlijk een enabler van die datalawine.
Is er niet alweer sprake van een tegenbeweging van cloud naar edge computing?
Mitch De Geest: “Deels wel ja. Er zijn scenario’s waarbij edge computing – waarbij de compute gebeurt dichtbij de bron, dus het toestel met de sensor zelf of een toestel vlakbij – nog altijd verplicht of aangewezen is. Privacy en GDPR compliance bij slimme camera’s bijvoorbeeld, waar videobeelden de site niet mogen verlaten. Of scenario’s waarbij grote hoeveelheden data realtime verwerkt moeten worden en het toch economisch interessanter is om dat in de edge te doen.”
5G belooft de business wereld ongeziene efficiëntieslagen. Op welke vlakken?
Mitch De Geest: “Het aantal applicaties gaat alleen maar toenemen. In Brussels Airport, waar we een privaat netwerk hebben geïnstalleerd, zijn er ondertussen meer dan honderd use cases gedetecteerd, en voor veel ervan is de drempel in zo’n netwerk ineens héél laag: slimme camera’s, drones, druktemetingsensoren, … het kan ineens allemaal. Je kan zeggen dat het installeren van een netwerk op zich een enorme driver kan zijn voor innovatie.”
“AI, in combinatie met 5G en cloud, zal zorgen voor méér operationele efficiëntie. Vroege detectie van fouten en anomalieën in allerlei industriële processen en assemblage bijvoorbeeld. Of remote aansturen, nog zoiets. Neem nu zo’n windmolen: de juiste expert via een helicopter of boot daarop afsturen is traag en duur, en die mensen zijn ook nog eens dun gezaaid. Met een VR-bril en een 5G-verbinding, kan je een ‘gewone’ technieker vanop afstand laten aansturen door zo’n specialist, die eender waar ter wereld kan zijn.”
Zeg je nu dat 5G zal helpen dat War for Talent op te lossen?
Mitch De Geest: “Eigenlijk wel, ja. Zo doen we een project waarbij één kapitein vijf binnenvaartschepen aanstuurt vanuit een centrale cockpit, koffietje bij de hand (lacht). De schepen varen op de rechte stukken volledig autonoom, maar dankzij AI krijgt de kapitein een alert als er zich iets voordoet waardoor hij of zij moet ingrijpen. Op de moeilijkere stukken stuurt de kapitein remote aan. Er zijn veel dergelijke trajecten in de logistiek, van autonome deelwagens tot drones.”
“In de stad Genk hebben we onlangs een Safety Drone op het 5G-netwerk van de stad gekoppeld. Zodra er een oproep binnenkomt bij de brandweer zal de drone, die altijd met opgeladen batterijen stand-by staat, onmiddellijk naar de plaats van het onheil vliegen en beelden rechtstreeks doorsturen naar de ploegen die onderweg zijn. Het grootste deel van deze vluchten gebeuren dankzij het 5G-netwerk autonoom. Een piloot in ons Remote Operating Center (ROC) in Oostkamp overziet alle vluchten en grijpt pas in wanneer nodig.”
“5G zorgt er niet alleen voor dat mensen met bepaalde skills veel efficiënter en slimmer kunnen worden ingezet, het betekent ook dat mensen uit potentieel gevaarlijke situaties worden gehaald, omdat de machines een deel van het werk overnemen. Dat is ook onze belofte aan onze klanten: dat ze bij ons terecht kunnen voor elk type connectiviteit – van 0G tot 5G, en ook wifi – en dat we mee helpen zorgen voor meer operationele efficiëntie én een veiliger werkplek.”
5G zorgt er niet alleen voor dat mensen met bepaalde skills veel efficiënter en slimmer kunnen worden ingezet, het betekent ook dat mensen uit potentieel gevaarlijke situaties worden gehaald, omdat de machines een deel van het werk overnemen.
Even een technische vraag: het protocol van 5G is grotendeels cloud-native. Wat betekent dat concreet?
Mitch De Geest: “De 5G-stack is de eerste die cloud-native is, én dus volledig los staat van hardware. Voor 4G heb je dure special purpose hardware nodig; bij 5G kan je met commodity hardware aan de slag. Een 5G-netwerk kan je opzetten in en runnen vanuit de cloud. Dankzij die virtualisatie kan je de core van een 5G-netwerk ook makkelijk kopiëren en opspinnen vanuit één of meerdere datacenters.”
“Stel: een luchthaven zet een 5G-netwerk op, en plaatst het core-netwerk op diezelfde luchthaven. Er doet zich iets voor waardoor de core niet meer functioneert. Op dat moment kan een core in één van de datacenters het meteen overnemen. Bij de aanslagen op de luchthaven van Brussel in 2016 was dat niet het geval: het wifi-netwerk lag eruit, het publieke netwerk was oververzadigd, niemand kon nog met elkaar communiceren.”
Een 5G-netwerk kan je opzetten in en runnen vanuit de cloud. Dankzij die virtualisatie kan je de core van een 5G-netwerk ook makkelijk kopiëren en opspinnen vanuit één of meerdere datacenters.
De logistieke sector is altijd al een voorloper op het vlak van private netwerken. Wie volgt er?
Mitch De Geest: “De ziekenhuizen, campussen en nutsbedrijven. Neem nu een ziekenhuis: die hebben de voorbije jaren fors geïnvesteerd in wifi-netwerken, en lopen daar nu tegen de grens aan. Het wifi-netwerk wordt daar zowel gebruikt door artsen die MRI’s binnenhalen, verpleegkundigen die via VOIP met elkaar bellen én de groeiende groep mensen – patiënten en bezoekers – die massaal bellen, spelletjes spelen en tv kijken via hun iPad of smartphone.”
“Met een 5G-netwerk kan je dat beter reguleren. Je kan namelijk gaan ‘slicen’, dat wil zeggen: het netwerk opdelen in rijvakken die van elkaar zijn afgeschermd en waarvoor je duidelijk reguleert wie er toegang toe heeft. Je kan in zo’n netwerk een ‘slice’ voorzien die enkel kan worden gebruikt voor business-critical processen, ongeacht hoeveel andere trafiek er is. Je zal zien dat ziekenhuizen op den duur het wifi-netwerk enkel nog zullen gebruiken voor recreatief gebruik.”
Laatste vraag: waar gaan we naartoe? Wordt alles één groot netwerk?
Mitch De Geest: “Waar 5G-private netwerken nu nog voor de early adopters is, zal je dat snel zien veranderen. Op dit moment is veel apparatuur nog niet klaar voor 5G, daar moet je ook rekening mee houden. Vandaar dat we nu nog redelijk wat 4.9G netwerken opzetten met een migratiepad naar 5G. We raden bedrijven dan ook aan om niet te wachten als ze echt use cases hebben, maar nu al te starten met hun project. Ze kunnen daar ook subsidies voor aanvragen.”
We raden bedrijven dan ook aan om niet te wachten als ze use cases hebben, maar nu al te starten met hun project. Ze kunnen daar ook subsidies voor aanvragen.
“En wat de toekomst betreft: ja, alles zal één groot netwerk worden, publiek en privaat zullen in elkaar vloeien, er zullen meer en meer small cells komen die zowel radiofrequenties – 5G, 6G enzovoort – als wifi aan boord kunnen nemen. De machines, apparatuur, gadgets - de ‘everything’ in het Internet of Everything – zullen zelf beslissen welke connectiviteitslaag ze aanspreken afhankelijk van wat het doel is. Connectiviteit wordt een commodity, zoals water of elektriciteit.”