Digitale innovatie in de zorg vereist organisatieverandering

Digitalisering is het omzetten van analoge informatie naar digitale vorm: van papieren formulier naar een online document dat iedereen gelijktijdig kan raadplegen. Dat is vooruitgang. Maar digitalisering roept altijd nieuwe vragen en wensen op. Er zijn nog veel ongebruikte applicaties, de beveiliging is ondermaats, koppelingen ontbreken, te veel inlogschermen – noem maar op. 

Zorgorganisaties die gedigitaliseerd zijn, zijn klaar voor de volgende stap: rationalisatie. Dit komt neer op het logisch inrichten van de digitale werkplek en infrastructuur. Een klus dus voor IT? Integendeel.   

Maak vooral niet de denkfout dat deze fase een technische exercitie is. Stel een stuurgroep samen die bestaat uit zowel medisch personeel als IT-specialisten. Uiteindelijk moet de techniek en tooling de zorg ondersteunen; het zorgproces vormt daarom altijd het uitgangspunt. 

Ieder voor zich 

Elke afdeling vaardigt iemand af voor deze stuurgroep. Dit zorgt ervoor dat de organisatie samen optrekt – uiterst belangrijk, want waarom ben je als zorgorganisatie überhaupt in dit proces beland? Omdat het huidige digitale landschap niet meer werkbaar is. Omdat het jarenlang ieder voor zich is geweest. Bij IT lag de focus op de ‘harde’ kant, waardoor artsen vanuit armoede zelf maar met functionele verzoeken kwamen. Voor je het wist draaiden er overal losse programmaatjes. Oudere applicaties verdwenen uit zicht, maar zorgen tot op de dag van vandaag voor beveiligingsrisico’s. 

Als een omgeving eenmaal is gerationaliseerd, betekent dit dat het beheersbaar is. De organisatie betaalt geen euro meer voor iets dat niet wordt gebruikt. Het digitale landschap is overzichtelijk, lekken zijn gedicht, de governance is eenvoudig en uit audits volgen minder aanbevelingen. 

Innoveren in de zorg 

Dat is het moment waarop de organisatie een informatieplan kan schrijven. De hoofdvraag daarbij: wat heeft het personeel nodig om goede zorg te kunnen leveren? De antwoorden op die vraag scheppen ruimte voor innovatie, zoals IoT- en Domotica oplossingen. 

Elke zorgbestuurder wil het meest innovatieve ziekenhuis of zorgcentrum zijn. Een mooi streven! Maar thuis kun je ook pas een mooie badkamer plaatsen als de leidingen op de juiste plek liggen (rationalisatie). Blijf dus vooral niet hangen in de fase van digitalisering – of denken dat je daarna wel klaar bent. Digitale innovatie in de zorg vraagt om organisatieverandering. Want de manier waarop je in een dergelijk onbeheersbare omgeving bent beland, kan nooit de manier zijn waarop je er weer uitkomt.