eGov 3.0 en fondsen voor bestaanszekerheid: zo bereid je je voor op digitale transformatie

Wat is eGov 3.0 en waarom is het belangrijk voor fondsen?

De overheid wil slimmer, eenvoudiger en proactiever worden. eGov 3.0 is een ambitieus initiatief dat de kracht van data benut om administratieve processen drastisch te vereenvoudigen. Het doel? Burgers en bedrijven sneller en efficiënter bedienen via toegankelijke digitale diensten.

De kern van eGov 3.0 is een centrale datalaag waarin gegevens slechts één keer worden ingevoerd – het “only once”-principe. Denk aan loongegevens die een werkgever via de RSZ aanlevert en die automatisch gedeeld worden met andere instellingen via de Kruispuntbank Sociale Zekerheid (KSZ). Zo worden premies, belastingvoordelen en sociale rechten correct berekend zonder extra administratieve stappen.

Dit Belgische initiatief sluit naadloos aan bij Europese richtlijnen zoals:

• Single Digital Gateway Regulation (SDGR) – grensoverschrijdende toegang tot overheidsdiensten.
• Interoperability Framework (EIF) – standaarden voor gegevensuitwisseling tussen lidstaten.
• GDPR (AVG) – privacy en dataminimalisatie als fundament.

Voor fondsen betekent dit dat systemen compatibel moeten zijn met Belgische en Europese standaarden, zodat gegevens veilig en correct gedeeld worden, ook over landsgrenzen heen.

Waarom interoperabiliteit cruciaal is voor fondsen voor bestaanszekerheid

Interoperabiliteit is het vermogen van systemen om met elkaar samen te werken en informatie uit te wisselen, ongeacht technologie of leverancier. Voor fondsen voor bestaanszekerheid is dit cruciaal. Zij beheren gegevens over:

• Loon en arbeidstijd
• Werkgevers en sectoren
• Sociale statuten van werknemers
• Recht op premies of aanvullende voordelen

Dankzij interoperabiliteit kunnen fondsen:

• Automatisch gegevens ophalen via RSZ, KSZ of andere instellingen.
• Premies sneller berekenen en uitbetalen, zonder manuele tussenkomst.
• Fouten en fraude vermijden door gevalideerde data te gebruiken.
• Transparanter communiceren met werknemers en werkgevers via digitale kanalen.

Een concreet voorbeeld: een fonds in de tuinbouwsector wil een nieuwe premie toekennen aan arbeiders die minstens zes maanden voltijds werken. Dankzij interoperable systemen, kan een fonds automatisch tewerkstellingsgegevens ophalen, statuten controleren en premies berekenen – zonder dat de werknemer een aanvraag moet indienen.

Veiligheid en GDPR-compliance: hoe bescherm je gevoelige data?

Interoperabiliteit opent deuren maar ook risico’s. Hoe meer systemen met elkaar praten, hoe groter de kans op datalekken, misbruik of fouten. Voor fondsen is dit geen theoretisch probleem, maar een dagelijkse realiteit. Denk aan gevoelige gegevens zoals loon, arbeidstijd en sociale statuten: één verkeerde koppeling kan grote gevolgen hebben.

De oplossing? Privacy en security moeten ingebouwd zijn vanaf dag één. Dat is precies wat GDPR voorschrijft met het principe Privacy by Design & by Default. Het betekent dat je processen zo ontwerpt dat privacy niet een extra laag is, maar een fundament. Gegevens worden alleen gedeeld als het strikt noodzakelijk is, en burgers krijgen inzicht in wie hun data gebruikt.

Daarnaast is beveiligde gegevensuitwisseling cruciaal. Encryptie bij transport en opslag, sterke authenticatie via eID of Itsme, en continue monitoring zorgen ervoor dat alleen bevoegde personen toegang hebben. Voeg daar dataminimalisatie aan toe door enkel te delen wat nodig is. Voor een premie volstaat bijvoorbeeld het bruto maandloon, en moet niet de volledige loonfiche worden gedeeld.

Ook de overheid speelt een rol. Federale platformen zoals KSZ, MAGDA en Walhub werken met machtigingenregisters: een fonds mag pas gegevens opvragen als het daar wettelijk recht op heeft. Burgers kunnen via portalen zoals Mijn Burgerprofiel zien welke gegevens beschikbaar zijn en wie ze heeft geraadpleegd. Transparantie wordt een verplichting.

IT-roadmap voor eGov 3.0: stappenplan en quick wins

Security is belangrijk, maar het is niet het eindpunt. Fondsen moeten verder kijken: hoe vertaal je alle nieuwe regels en verwachtingen naar een haalbare IT-roadmap? Het antwoord ligt in een gefaseerde aanpak die inzicht, ontwerp en uitvoering combineert.

Stap 1: Inventarisatie & analyse
Breng in kaart welke systemen je vandaag gebruikt en waar de risico’s zitten. Een fit-gap analyse helpt om te bepalen wat je hebt en wat je mist.

Stap 2: Architectuur & ontwerp
Bouw een interoperabel ecosysteem waarin datastromen helder zijn, API-standaarden vastliggen en machtigingen goed beheerd worden.

Stap 3: Implementatie & integratie
Realiseren van koppelingen, security by design en monitoring. Zorg dat logging en auditing standaard zijn ingebouwd.

Voor wie snel wil starten, zijn er quick wins: activeer multi-factor authenticatie, voer regelmatig updates uit, installeer antivirussoftware, maak back-ups en beperk adminrechten. Kleine stappen die grote risico’s voorkomen.

Conclusie 

Fondsen die nu investeren in interoperabiliteit, security en compliance, plukken daar straks de vruchten van. Samenwerking tussen IT, juridische en beleidsdiensten is essentieel, net als het gebruik van federale platformen en transparante communicatie naar burgers.

FAQ – Veelgestelde vragen over eGov 3.0 en fondsen

1. Wat is eGov 3.0 en waarom is het belangrijk?
   eGov 3.0 is een Belgisch initiatief dat administratieve processen vereenvoudigt via een centrale datalaag. Het maakt overheidsdiensten sneller, efficiënter en proactiever.
2. Waarom is interoperabiliteit cruciaal voor fondsen?
   Omdat fondsen afhankelijk zijn van gegevensuitwisseling met RSZ, KSZ en andere instellingen. Interoperabiliteit maakt automatische berekeningen en snellere dienstverlening mogelijk.
3. Hoe kunnen fondsen voldoen aan GDPR en Europese standaarden?
   Door Privacy by Design toe te passen, dataminimalisatie te respecteren en beveiligde gegevensuitwisseling te implementeren.
4. Welke quick wins zijn er voor IT-beveiliging?
   Activeer MFA, voer updates uit, installeer antivirussoftware en beperk adminrechten.
5. Wat is de eerste stap naar een IT-roadmap?
   Start met een inventarisatie van je huidige systemen en een fit-gap analyse om te bepalen waar verbeteringen nodig zijn.