eGov 3.0: Wat betekent het voor de IT-systemen van het secundaire netwerk?

Met het programma eGov 3.0 wil de overheid de administratieve lasten verlichten, maar ook de dienstverlening aan burgers en bedrijven verbeteren.

Achter de schermen betekent dit een ingrijpende verandering voor de IT-systemen van het secundaire netwerk, zoals ziekenfondsen, sociale verzekeringsfondsen, vormingskassen en andere sociale zekerheidsinstellingen.

Wat is eGov 3.0 en waar komt het vandaan?

De digitalisering van de overheid is ingebed in een bredere Europese strategie. De Europese Commissie heeft met haar Digital Decade-plan de duidelijke ambitie uitgesproken dat tegen 2030 alle overheidsdiensten in Europa digitaal toegankelijk moeten zijn.

Het European Interoperability Framework (EIF) vormt daarbij het referentiekader. Overheden moeten hun systemen zo inrichten dat data veilig, vlot en grensoverschrijdend gedeeld kan worden. België vertaalt deze visie naar een eigen aanpak, met eGov 3.0 als speerpunt voor de modernisering van de sociale zekerheid.

De centrale datalaag en het unieke datamodel vormen de kern van eGov 3.0. Ze zullen het mogelijk maken om gegevens sneller en veiliger uit te wisselen. In lijn met de geplande use cases zal eGov 3.0 er bijvoorbeeld voor moeten zorgen dat:

• Werknemers hun individuele rekening rechtstreeks en digitaal kunnen raadplegen, waardoor werkgevers niet langer jaarlijks miljoenen rekeningen hoeven bij te houden.
• Ook het contingentenbeheer zal volledig geautomatiseerd en altijd up-to-date moeten zijn, zodat bijvoorbeeld 880.000 werknemers – waaronder 635.000 studenten – steeds correcte informatie over hun werkcontingenten kunnen raadplegen en externe partners sneller kunnen schakelen.
• Daarnaast zullen vakantieattesten automatisch en digitaal verwerkt moeten worden, zodat papieren attesten verdwijnen en zowel werkgevers als werknemers altijd toegang hebben tot de meest actuele informatie.

Waarom interoperabiliteit cruciaal is voor onze sociale zekerheid?

Interoperabiliteit is het vermogen van systemen om informatie uit te wisselen en samen te werken, ongeacht technologie, leverancier of organisatiegrenzen. Het biedt een oplossing voor de toenemende digitalisering om processen correct en efficiënt te laten verlopen. Dit is zeker nodig in het complexe netwerk van de Belgische sociale zekerheid, waarbij ook het communautaire aspect extra complexiteit toevoegt.

Neem het voorbeeld van studentencontracten. Wanneer een student te veel uren werkt, kan dat het recht op kinderbijslag beïnvloeden. Achter deze eenvoudige regel schuilt een keten van organisaties die moeten samenwerken:

• RSZ registreert de tewerkstelling en gewerkte uren.
• KSZ koppelt deze gegevens en maakt ze beschikbaar voor andere instellingen.
• Kinderbijslaginstellingen (zoals FONS of Famiris) bepalen op basis van deze data of het recht behouden blijft.
• RVA en andere instellingen die sociale rechten van ouders beheren, moeten weten of de gezinsstatus verandert.
• Belastingadministratie kan indirect geraakt worden door wijzigingen in kinderbijslag.

Zonder interoperabiliteit zouden deze actoren elk apart gegevens moeten opvragen en verwerken, wat leidt tot vertragingen, foutieve betalingen en complexe communicatie naar gezinnen. Met een gedeelde datalaag en gestandaardiseerde uitwisseling gebeurt dit automatisch en in real time: rechten blijven correct, gezinnen krijgen transparante informatie en administratieve lasten verdwijnen.

Wat betekent eGov 3.0 voor uw IT-systemen?

Voor IT-teams brengt eGov 3.0 een fundamentele verandering met zich mee. Waar gegevens nu vaak op kwartaalbasis worden aangeleverd, zal de focus verschuiven naar minimaal maandelijkse en in veel gevallen zelfs real-time gegevensuitwisseling. IT-systemen moeten niet langer enkel grote datablokken verwerken, maar continu kleinere, gebeurtenis-gedreven transacties kunnen ontvangen en versturen. Dat vraagt om flexibele integraties, moderne API’s en een robuuste validatie van data aan de bron.

Legacy-systemen die jarenlang volstonden, botsen nu echt op hun grenzen. Tegen 2030 is er bovendien een harde deadline: organisaties zullen ervoor moeten zorgen dat deze systemen kunnen blijven meedraaien en gekoppeld kunnen worden aan de nieuwe centrale datalaag.

Datakwaliteit wordt belangrijker dan ooit. Fouten of inconsistenties aan de bron kunnen zich direct doorvertalen naar andere processen of instellingen. Extra aandacht voor validatie en kwaliteitscontrole zal dus noodzakelijk zijn.

Nieuwe security-uitdagingen

De centrale beveiliging en toegangscontrole worden technisch geregeld door de overheid, maar als organisatie in het secundaire netwerk blijf je zelf verantwoordelijk voor wie binnen jouw systemen toegang krijgt tot gevoelige gegevens. Het is dus belangrijk om scherp te definiëren wie welke data mag raadplegen of aanpassen, en om te zorgen dat elke toegang en wijziging automatisch wordt gelogd.

Controleer of je processen voldoen aan de gestelde beveiligingsprotocollen en de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Zodra je als organisatie data opvraagt, verwerkt of deelt via eGov 3.0, moet je kunnen aantonen dat je zorgvuldig omgaat met privacy, autorisatie en beveiliging.

eGov3.0 centraal op de roadmap 2026-2030

De meeste IT-managers maken hun roadmaps op voor vijf jaar, en dus zal eGov 3.0 vanaf 2026 een prominente plek krijgen in veel plannen. Starten doe je met een impactanalyse: welke processen en systemen worden geraakt door de nieuwe datastromen en datamodellen? Op basis daarvan kan een roadmap worden opgesteld voor de noodzakelijke aanpassingen aan interfaces, datamodellen en securitymaatregelen.

Wilt u weten hoe u uw IT-landschap toekomstbestendig maakt in het licht van eGov 3.0? In ons e-book “Applicatiemodernisatie als sleutel voor een toekomstbestendige sociale zekerheid” leest u hoe u de juiste keuzes maakt, valkuilen vermijdt en uw organisatie klaarstoomt voor de digitale overheid van morgen.

FAQ:

Wat is eGov 3.0?

eGov 3.0 is het Belgische digitaliseringsprogramma voor de sociale zekerheid, gericht op snellere, veiligere en meer geïntegreerde gegevensuitwisseling via een centrale datalaag.

Welke IT-uitdagingen brengt eGov 3.0 met zich mee?

IT-teams moeten overstappen van periodieke rapportering naar real-time, event-driven datastromen, legacy-systemen koppelen aan de centrale datalaag en extra aandacht besteden aan datakwaliteit en security.

Hoe start ik met eGov 3.0 in mijn organisatie?

Begin met een impactanalyse van processen en systemen, stel een roadmap op voor aanpassingen aan interfaces, datamodellen en security, en betrek medewerkers tijdig bij de veranderingen.